to książę
  • Książę
    7.12.2016
    7.12.2016
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie związane ze specyficzną liczbą mnogą słowa książę. Czy liczebnik przy tym rzeczowniku powinien być uzgodniony z rodzajem, czy z końcówką, właściwą rodzajowi nijakiemu? Tzn. widzę dwóch książąt czy dwoje książąt?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • O wyrazach książę, księżna, księżniczka, księstwo
    16.12.2017
    16.12.2017
    Czy w pisowni księżniczka ma zastosowanie zasada wymiany głoskowej: ż – s (księżniczkaksięstwo), czy też w tym wyrazie piszemy ż, bo jest to ż niewymienne?
  • Książę d’Este
    13.10.2017
    13.10.2017
    W roku 1809 doszło do bitwy wojsk polskich z austriackimi w Raszynie. Polskimi dowodzi Książę Poniatowski, austriackimi – książę Ferdynand d'Este. Mam pytanie, jak należy prawidłowo wymawiać nazwisko tego ostatniego? Pisownia wskazywałaby na wymowę francuską, a więc [dest], jednak na przykład w rosyjskojęzycznej wersji Wikipedii rosyjski zapis tego nazwiska to [deste]. Która wymowa jest właściwa?
    Bardzo dziękuję i pozdrawiam
  • książę Medina-Sidonia
    24.03.2015
    24.03.2015
    Szanowni Państwo,
    czy i jak należy odmieniać tytuł książę Medina-Sidonia? W poradnianej odpowiedzi p. A. Wolański twierdzi, że należy, a jednocześnie pisze: „odziedziczył tytuł księcia Medina-Sidonia”. Dlaczego nie Mediny-Sidonii? Mam też dylemat, czy rzeczywiście odmieniać to jako tytuł, czy jako nazwisko, bo w książce, nad którą pracuję, spotykam się z różnymi formami, np. księżną/księciem Sidonii, Sidonią, Medina-Sidonia. Podobny kłopot jest z innymi tytułami-nazwiskami.
  • książę powstały z grobu
    19.02.2002
    19.02.2002
    Witam.
    Mam dwa pytania. Pierwsze dotyczy odmiany wyrazu książę w liczbie mnogiej. Czy odmienia się [on] tak jak kurczę [kurczęta (M=B), kurcząt (D)], a więc: książęta (M), książąt (D) i widzę kogo, co: książęta (B). Czy jest to wyjątek, a B=D, czyli książęta (M) i książąt (D=B)?
    Drugie pytanie dotyczy wyrazu powstały, powstała, powstałe itd., np. książka powstała w VI w. Czy ten imiesłów jest poprawny i jaki jest to imiesłów? Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • To nie haplologia…

    8.04.2016
    8.04.2016

    Szanowna Poradnio,

    słowniki języka polskiego podają zgodnie jeden przykład haplologii: sześcian zamiast sześciościan (wzorem: ośmiościan). Przykład znakomity, ale i chyba nader odosobniony…

    Czy istnieje w polszczyźnie więcej takich wyrazów? Czy, przykładowo, można dopatrzyć się haplologii w następujących wyrazach: skoczogonek (skoczoogonek), scenopis (scenoopis), mięsopust (mięsoopust); ewentualnie haplologii „głoskowej”: dysonans (dyssonans), falstart (falsstart)?

    Michał Gniazdowski

  • osobliwy książę
    17.06.2002
    17.06.2002
    Przygotowując się do egzaminu na studia spotkałam sie z pytaniem: „na czym polegają osobliwości fleksji wyrazów: imię, cielę oraz książę”. Mam trudności ze znalezieniem odpowiedzi na cześć dotyczącą wyrazu książę. Proszę o pomoc.
  • książęta Wilhelm i Henryk
    31.05.2011
    31.05.2011
    Moje uszanowanie!
    Dziś chodzi mi o polszczenie imion brytyjskich władców. Od kiedy nauczyłem się czytać, zawsze byli oni Wilhelmami, Henrykami, Annami, Elżbietami, Jerzymi, Karolami i Edwardami. Dlaczego zatem wnukowie Elżbiety II zawsze są przedstawiani w naszych mediach jako William i Harry? Czy w ostatnich latach polszczenie wyszło z mody?
    Kłaniam się
  • jeszcze o księciu Medina-Sidonia
    27.03.2015
    27.03.2015
    Dziękuję za odpowiedź na moje pytanie, ale pozwolę sobie dopytać o jeszcze jedną rzecz. Jeśli w książce książę Medyny-Sydonii sam mówi o sobie: „Będę ostatni z rodu Medi(y)na-Si(y)donia”, a w wielu miejscach jest określany po prostu jako Si(y)donia, np. „Sidonia rzekł”, to rozumiem, że tytuł jest tu używany w funkcji nazwiska. Co wtedy? O ile Sydonię można potraktować (tak myślę) jako przydomek i tak też odmieniać, o tyle trudno mówić o rodzie Medynów-Sydoniów, skoro są to nazwy geograficzne.
  • imiona królów i książąt
    23.10.2011
    23.10.2011
    Zgodnie z wielowiekową tradycją zwykliśmy spolszczać imiona zagranicznych monarchów. Mówimy więc, że w Anglii panuje obecnie królowa Elżbieta II (nie: Elisabeth II). Ma ona syna, księcia Karola (nie: Charlesa), niegdyś żonatego z księżną Dianą (wym. Dianą, nie: Dajaną). Pytam się więc, dlaczego Kate Middleton, po ślubie z księciem Williamem, nie stała się księżną Katarzyną, lecz została ochrzczona przez polskie media księżną Kate? Czyż nie jest to błędna forma?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego